حوزه عمومی در فضای مجازی عوامل مرتبط با شکل گیری حوزه عمومی در اینترنت از دیدگاه کارشناسان علوم ارتباطات و علوم سیاسی

با ظهور فن آوری های نوین ارتباطی و گستردگی اینترنت ، جهان وارد دوران جدیدی شده است که با عناوین خاصی نظیر «جامعه اطلاعاتی » و « جامعه شبکه ای » از دوره های پیش از خود متمایز می شود . در دو دهه اخیر ، همراه با توسعه و تکامل فوق العاده سریع ارتباطات رایانه ای و گسترش روزافزون دسترسی مردم جوامع مختلف به اینترنت ، شبکه های رایانه ای و تلفن های همراه کوشش های نظری بسیاری صرف یافتن الگوهای مناسب برای مطالعه فضای مجازی و ابعاد و تأثیرات سیاسی و اجتماعی آن شده است . در جریان این تلاش ها مفهوم حوزه عمومی در چارچوب نظریات یورگن هابرماس جایگاه برجسته ای یافته است. هدف اصلی این تحقیق آن است که روشن نماید عناصر اصلی تشکیل دهنده حوزه عمومی کدامند؟ آیا حوزه عمومی در فضای مجازی تشکیل شده است ؟ و آیا وبلاگ ها و شبکه های اجتماعی را می توان به عنوان مصادیق حوزه عمومی مجازی در نظر گرفت . برای انجام این تحقیق از روش کتابخانه ای و روش پیمایش استفاده شده است . بدین ترتیب که ابتدا با بررسی مطالعات و تحقیقات موجود 11 شاخص مشخص شد که تشکیل دهنده متغیرهای اصلی تحقیق یعنی دسترسی عام ، گفتگوی عام و کنش عام هستند . سپس با استفاده از نظرات اساتید علوم ارتباطات مولفه های 24 گانه برای سنجش نظر پاسخگویان به این تحقیق درباره شاخص ها و متغیر های حوزه عمومی مجازی مشخص شد . در مرحله آخر مولفه های 24 گانه به همراه پرسش های دیگری که ما را در تحلیل یافته ها یاری می رساند در قالب پرسشنامه ای تنظیم شد و میان پاسخگویان توزیع و اطلاعات لازم جمع آوری شد . یافته های تحقیق نشان می دهد سه متغیر اصلی شکل دهنده حوزه عمومی در فضای مجازی تشکیل شده است و وبلاگ ها و شبکه های اجتماعی از مصادیق حوزه عمومی در فضای مجازی هستند . همچنین یافته های این تحقیق نشان دهنده آنست که نظریه حوزه عمومی قابل بکارگیری در حوزه مجازی است اما ویژگی های فضای مجازی و ارتباطات با واسطه رایانه ای حوزه عمومی را فضایی متکثر و چند پاره ساخته است .